Het is 22 december 1998. Het is koud, grijs en nat buiten. Het is vier dagen voor kerst. Ik ben zes maanden zwanger van mijn tweede kindje en nu zit ik alleen in een donker gangetje, bij de verkoeverkamers in het AMC.
Mijn zusje Wanda is geopereerd. Haar vorige operatie was vier jaar daarvoor. Toen was er nog hoop, optimisme en uitzicht op een toekomst.
Vandaag loopt het anders. Ik voel me verloren, hier in dat donkere gangetje. Waar het ruikt naar ontsmettingsmiddel, waar weinig zuurstof is en waar ik hoor dat er in de ruimten naast mij mensen liepen, stemmen klonken. Ondanks mijn eigen hartslag die luid en duidelijk in mijn oren te horen was.
Even later mag ik toch even kijken bij Wanda. De operatie is voortijdig afgebroken. Zij heeft net slecht nieuws gehoord. Evenals mijn ouders en mijn zwager. Ik vertel haar dat ik er voor haar was, dat ze altijd op mijn steun en liefde kan rekenen, ik was ten slotte haar grote zus. Ik voel me ook eenzaam met mijn vragen, mijn zorgen, en mijn harde buik.
Het is 22 december 1998. Het is koud. Het is drie dagen voor kerst. Op de achtergrond horen we het geroezemoes van mensen, van kerstmuziek, van de oliebollenkraam, van bezoekers van de patiënten in het AMC. Ik zit recht tegenover mijn ouders. Mijn zwager rechts van mij. Tegen de wand rechts van mij zit de gynaecologe die Wanda net heeft geopereerd. Zij gaf het slecht-nieuws-bericht. Ik kon zien aan de ogen van mijn ouders dat het niet duidelijk is voor hen. Ik hoor mezelf vragen: “Waar hebben we het over? Heeft Wanda nog jaren, maanden, weken of dagen?” De gynaecologe antwoordde “eerder weken dan maanden”. Dat antwoord slaat in als een bom.
Vandaag is het 22 december 2019. Vandaag ben ik precies 21 jaar verder. Die bewuste dag staat in mijn geheugen gegrift en kan ik zonder enige moeite op mijn netvlies terughalen. Net als de blik van ongeloof, wanhoop en verslagenheid in de ogen van mijn ouders. Zoiets vergeet je nooit meer.
Ik mis Wanda. In december altijd een beetje meer dan in andere maanden. Toch kijk ik nu vooral met veel dankbaarheid terug. Niet alleen naar de reis die ik sinds die dag in 1998 ben aangegaan, maar naar mij hele levensreis. Naar het pad wat ik bewandeld heb en het pad dat ik nu – veel bewuster – bewandel. Naar de mensen in mijn leven, en de lessen die ik heb mogen leren.
Vanuit die dankbaarheid heb ik mijn boek “ik mis Wanda” geschreven, het boek dat ik destijds zelf graag had willen lezen. Als leidraad heb ik mijn eigen R.O.U.T.E. van verdriet naar vrij gevolgd, om deze beschikbaar te maken voor andere broers en zussen die net als ik een broer of zus, of zelfs meerdere missen.
Het einde van het jaar is altijd een stille, mooie periode voor reflectie, voor zachtheid, voor zelfliefde en het koesteren van de dankbaarheid die ik voel. Ik heb leren omarmen dat juist in de geboortemaand van Wanda en haar diagnosemaand in december vallen. Het biedt me de kans op een dieper bewustzijn, een dieper voelen en een diepere dankbaarheid.
Ik wens jou zelfliefde, warmte en reflectie zo aan het einde van het jaar, het einde van een decennium zelfs. Dat het de voorbode mag zijn voor een prachtig, verbindend en liefdevol 2020.
Saskia
xx